Gilgamesj Epos

Het Gilgamesj-epos is een van de oudste literaire werken. De oorsprong van dit heldendicht ligt waarschijnlijk in het Sumer van ca. 2100 v.Chr. Gilgamesj zelf zou koning zijn geweest in Uruk rond 2620 v.Chr. Het epos werd ontelbare malen overgeschreven en bewerkt en het verspreidde zich over een groot gebied.

Er zijn elf kleitabletten, die ieder een afgerond geheel van het epos bevat hebben. Van de meeste tabletten zijn echter geen geheel volledige versies bekend. Door sommigen wordt ook nog een twaalfde tablet erkend als horende bij het epos.

1. Gilgamesj is de grootste koning op aarde, voor twee derde god, een derde mens en de sterkste held van alle tijden. Zijn volk echter vindt hem te hardvochtig en daarom schept de hemelgod Anu de wildeman Enkidoe die door de nadītu of tempelslavin Shamhat getemd wordt.
2. Enkidoe vecht met Gilgamesj maar verliest het gevecht. Zij worden grote vrienden. Gilgamesj stelt voor op avontuur te gaan in het cederwoud.
3. Voorbereidingen voor de tocht naar het cederwoud; velen steunen de helden, onder anderen de zonnegod Shamash.
4. De tocht naar het cederwoud.
5. Gilgamesj en Enkidoe doden Humbaba, de demonische beschermer van het woud met hulp van Shamash. Zij hakken de bomen om en bouwen een vlot, waarop zij naar Uruk terugdrijven.
6. Gilgamesj is niet gediend van de seksuele aandacht van de godin Ishtar. Zij laat haar vader Anu de Stier des Hemels sturen als wraak op Gilgamesj en zijn stad. Gilgamesj en Enkidu doden de stier echter.
7. De goden besluiten dat iemand gestraft moet worden voor de dood van Humbaba, namelijk Enkidoe. Hij wordt ziek en als hij op zijn sterfbed ligt beschrijft hij hoe de hel eruit ziet.
8. Klaagzang van Gilgamesj voor zijn vriend Enkidoe.
9. Gilgamesj krijgt angst voor de dood. Hij besluit op zoek te gaan naar het eeuwig leven, door een gevaarlijke reis te ondernemen om Utnapishtim en zijn vrouw te bezoeken. Zij zijn de enige mensen die onsterfelijk zijn en zijn al in leven sinds voor de Zondvloed.
10. De reis. De voerman Urshanabi boomt Gilgamesj over de Wateren des Doods.
11. Gilgamesj ontmoet Utnapishtim, die hem het verhaal van de zondvloed vertelt en hem twee kansen op onsterfelijkheid geeft. Het verhaal van de zondvloed komt ook terug in het nog oudere Atrahasis-epos. Gilgamesj vergooit zijn kansen op onsterfelijkheid echter allebei en keert naar Uruk terug.
12. Rond 1200 v.Chr. is een twaalfde tablet toegevoegd. Gilgamesj laat zijn bal en stok in de onderwereld vallen en Enkidoe gaat ze ophalen maar de onderwereld grijpt hem. Maar Gilgamesj maakt een gat in de grond en de geest van Enkidoe kan ontsnappen en hem vertellen hoe het er in de onderwereld aan toe gaat.